Αν με ρωτήσεις ποιος απ᾽ όλους τους πόνους του Χασιμότο μου κόστισε πιο πολύ, θα σου απαντούσα: οι λάθος επιλογές που έκανα εξαιτίας της ασθένειας. Η άγνοια της ύπαρξης της αόρατης αυτής αρρώστιας επί πολλά χρόνια, αλλά και η διαρκής αίσθηση αδυναμίας στα καλά καθούμενα και μετά από εντυπωσιακές φάσεις εξαιρετικής δραστηριότητας προκάλεσαν:
- την πεποίθηση στους άλλους αλλά και σε μένα την ίδια ότι πρόκειται για ψυχική και μόνον ασθένεια,
- την επιδείνωση της ασθένειας από λάθη στη διατροφή και από συνήθειες που υιοθέτησα σιγά σιγά,
- αλλά κυρίως τις λανθασμένες αποφάσεις/επιλογές πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε όλη μου η ζωή.
Ένα παιδάκι, πολύ ζωηρό και δυνατό, ευφάνταστο και επινοητικό στις σκανταλιές, ξαφνικά, κάθε τόσο, νιώθει αδυναμία, έχει πεπτικές διαταραχές, κάποτε λιποθυμάει χωρίς προφανή λόγο, για να συρρικνωθεί στην ασφάλεια της μητρικής φροντίδας… Αυτή η αίσθηση αδυναμίας στο συγκεκριμένο περιβάλλον έθρεψαν το φόβο των γονιών γι’ αυτό το άγνωστο «κακό». Δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν αυτήν την απουσία ρυθμού στη δραστηριότητα του παιδιού τους που μετά από λίγο -δηλ. την επόμενη μέρα- ήταν και πάλι ένα κανονικό παιδί χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Με τάισαν το φόβο που ένιωθαν. Αρχή της νεύρωσης, καλημέρα σας!
Βέβαια το Χασιμότο επηρεάζει και την ψυχική σφαίρα. Π.χ. επηρρεάζει τα επινεφρίδια. Πολύ απλοϊκά το Χασιμότο φτιάχνει άγχος και το άγχος φτιάχνει Χασιμότο. Αγχώδης φοβική νεύρωση, λοιπόν -μια από τις πολλές μορφές αυτής της αρρώστιας, η ψυχική έκφρασή της.
Τελευταία συνάντησα και μια ρευματολόγο με διδακτορικό για τα αυτοάνοσα και ψυχικά νοσήματα. Όπως και ο ομοιοπαθητικός γιατρός, καταλήγει και αυτή ότι πρόκειται για μια μόνο ασθένεια με δύο πρόσωπα. Η εμπειρία μου μου λέει ότι αυτό δεν είναι σωστό. Είναι αρρώστιες που συνυπάρχουν. Τώρα ποια είναι η κότα και ποιο το αυγό έχει σημασία; Δεν νομίζω. Εκτός κι αν κάποτε οι επιστήμονες καταλήξουν ότι κάποιες ψυχικές ασθένειες είναι αυτοάνοσες. Όπως λέγεται σήμερα για κάποιες περιπτώσεις -και είναι μεγάλο το ποσοστό- σχιζοφρένειας.
Δεν ξέρω αν μια ψυχική αρρώστια είναι χειρότερη ή καλύτερη (!) από μια βλάβη του ανοσοποιητικού που κάνει τον οργανισμό να θεωρεί εχθρό τον ίδιο τον εαυτό του. Αλλά οι γονείς μου έτσι πίστευαν εξαιτίας της θείας μου. Αφού όλες οι ελληνικές οικογένειες έχουν όχι μόνο ένα αλλά και περισσότερα μέλη τους με κάποια ψυχική ή ψυχολογική διαταραχή, αναρρωτιέμαι γιατί κόλλησαν εκεί. Μάλλον όμως σκέφτομαι επηρρεασμένη από τη σημερινή εποχή, όπου, αν θες, είναι πολύ εύκολο να μάθεις τα πάντα για όλες τις αρρώστιες, τουλάχιστον όσα φτάνουν εκλαϊκευμένα στα μίντια.
Υπήρχε και υπάρχει ένα δέος για τις ψυχικές αρρώστιες, για τον άγνωστο και πολύπλοκο κόσμο του συναισθήματος, της σκέψης και της συνειδητότητας. Ακόμα υπάρχει μια σύνδεση της ψυχικής νόσου με την ηθική (= μακροχρόνια και με συνέχεια λογική) συμπεριφορά. Μ’ όλα αυτά καταλαβαίνω σήμερα το φόβο των γονιών μου χωρίς να τον βιώνω πια. Περίεργο, πάντα έλεγα και με κοιτούσαν στραβά: «εγώ δεν φοβάμαι εύκολα, το σώμα μου φοβάται!» Ο πόνος σε καλιγώνει και ο βαθμός συνειδητότητας αυξάνεται με τα χρόνια. Ναι, εγώ και το σώμα που με εξυπηρετεί -ευτυχώς- δεν ταυτιζόμαστε ακριβώς.
Αφήνω στην άκρη το παράπονο. Τα σωματικά προβλήματα που ακόμη και τώρα με βασανίζουν. Την εξαθλίωση και τον πόνο να παίρνω χρόνια ολόκληρα λάθος φάρμακα για μια αρρώστια που δεν είχα. Τον αγώνα να βγω από το περιθώριο, στο οποίο μοιραία με οδηγούσε η αόρατη στους άλλους ασθένεια, για να δραστηριοποιηθώ κοινωνικά.
Μένω σε αυτό που είναι σήμερα. Πάνω στο τετελεσμένο των πράξεων μου, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ξέρω ότι το σώμα μου δεν μπορεί να έχει την ίδια δυνατότητα για αυτοΐαση, αυτή που θα είχε αν ήμουν νεότερη. Αλλά πάλι, και παρά το γεγονός ότι δεν περιμένω η υγεία μου να καλυτερέψει με μεγάλη διαφορά, πιστεύω ακράδαντα σε μια σταθερή και ελεγχόμενη πορεία, τώρα που ξέρω.
Δεν γνωρίζω τι να χρεώσω στους δεκάδες γιατρούς που με είδαν από τα παιδικά μου χρόνια μέχρι και σήμερα, την άγνοια, την αφέλεια, τη σκοπιμότητα ή την αδιαφορία; Στο ισοζύγιο, από τη μια βρίσκονται όλα αυτά, κι από την άλλη όλη η πολύτιμη γνώση που απέκτησα σαν συνέπεια του πόνου. Έχω βέβαια την πολυτέλεια, το θράσος, να μιλάω για όφελος μιλώντας εκ του ασφαλούς. Υπάρχουν περιπτώσεις Χασιμότο (και φυσικά περιπτώσεις άλλων ασθενειών) που καταλήγουν σε διαρκή ταλαιπωρία και πόνο, σε τέτοιο βαθμό, που ο άνθρωπος, στερημένος από βασικές λειτουργίες, δεν είναι σε θέση να μιλάει καν για πνευματικό όφελος.
Η εκλογίκευση σε περιπτώσεις τέτοιες σαν τη δική μου είναι εξαιρετική οδός διαφυγής: είναι αναγκαίο να βρεις μια εξήγηση γιατί συμβαίνουν τόσο δυσάρεστα πράγματα στη ζωή, να φιλοσοφείς, να σκέφτεσαι, μόνο για να μπορείς να υπάρχεις. Και η ασθένεια του Χασιμότο πράγματι είναι ένα από τα δυσάρεστα που μπορεί να σου τύχουν.